Лекции по истории философии. Книга третья — страница notes из 14

Примечания

1

Phil., De confusione linguarum, p. 358; De special. legib., II, p. 806, 807; De mundi opificio, p. 15; De migratione Abrahami, p. 303, 417, 418; Quis rer. divin. haeres, p. 518; Quod Deus sit immutabilis, pp. 301, 302; De monarchia, I, p. 816; De nominum mutatione, p. 1045; De Cherub., p. 124; De somniis, p. 57.

2

Phil., De somniis, p. 574, 575; Liber legis allegoriarum, I, p. 48; Quod Deus sit immutabilis, p. 298.

3

Phil., De mundi opificio, p. 4 – 6; De agricultura, p. 195; De somniis, p. 597, 599.

4

Phil., Leg. allegor., I, р. 46 et II, р. 93; Quod deterius potiori insidiari soleat, p. 165; De temulentia, p. 244; De somniis, p. 578, 586, 588; De confus. ling., p. 341, 345; Enseb. Phaep. ev. IIV, C. 13; De vita Mosis, III, p. 672; De sacrif. Abel, p. 140.

5

Buhle, Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., Pt. IV, p. 124; Phil., De mundi opificio, p. 5.

6

Phil., De mundi opificio, p. 4; De victimas offerentibus, p. 857 (Buhle, ibid., p. 125).

7

Phil., De mundi opificio, р. 5 – 6 (Brucker, Hist. crit. phil., T. II, p. 802, 803).

8

Brucker, Hist. crit. phil., Т. II, р. 834 – 840, 924 – 927.

9

Irira, Porta coelorum, Dissertatio, I, с. 4; с. 6, § 13 etc. 7, § 2, IV, с. 4, s. 99; II, с. 1; V, с. 7, 8; Tiedeman, Geist der speculativen Philosophie, Pt. III, p. 149, 150, 155 – 157; Buhle, Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., Pt. IV, p. 154, 156, 160, 162.

10

Neander, Genetische Entwickelung der vornehmsten gnostischen Systeme, S. 10, 33 – 34; Phil., De nominum mutat., p. 1046.

11

Neander, Genetische Entwickelung etc., S. 168, 170, 171.

12

Neander, Genetische Entwickelung etc., S. 94 – 97.

13

 Ibid., Genetische Entwickelung etc., p. 160, 10 – 13; Phil., Quod Deus sit immut., p. 304.

14

 Cp. Buhle, Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., T. IV, с. 195 – 200.

15

Brucker, Hist. crit. phil., Т. II, р. 205, 213 – 214.

16

Porfirius, Vit. Plotini (Praemissa Ennead, Plot.; Basil., 1580) p. 2 – 3, 6 – 8; Brucker, Hist. crit. phil., T. II, p. 218 – 221; Tiedeman, Geist der specul. Phil., Bd. III, S. 272; Buhle, Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., T. IV, c. 306.

17

 Ср. Plotin, Ennead, I, 1.6, с. 7; IV, 1.4, с. 39 – 43; Procli, Theol. Plat., I, р. 69 – 70 (ed. Aem. Portus, Hamburg, 1618).

18

Plotin, Ennead, III, 1.6, с. 6; VI, 1.9, с. 1, 2; III, 1.8, с. 8.

19

 Ibid., Ennead, Ι, 1.3; περιτουτινακαιποθεντακακα, с. 2 (VI, 1.9, с. 6); III, 1.8, с. 9, 10.

20

Plotin, Ennead, V, 1.3, с. 13, 14; 1.2, с. 1; VI, 1.2, с. 9, 10; 1.8, с. 8, 9; 1.9, с. 3; 1.8, с. 7 (13, 21).

21

Steinhardt, Questiones de dialectica Plotini ratione, α p. 21; Plotini, Ennead, VI, 1.9, c. 1 – 9, passim.

22

Plotin, Ennead, III, 1.8, с. 10, fin.; IV, 1.3, с, 17; V, 1.1, с. 4, 5; с. 7; 1.4, с. 2; 1.5, с. 1.

23

Plotin, Ennead, V, 1.1, с. 6 (IV, 1.3, с. 17).

24

 Ibid., Ennead, V, 1.2, с. 1; 1.1, c. 7; VI, 1.9, с. 2.

25

Plotin, Ennead, V, 1.3, с. 5; VI, 1.2, с. 8; II, 1.4, c. 4; VI, 1.4, с. 2; V, 1.9, с. 8, 9.

26

Plotin, Ennead, VI, 1.2, с. 2; V, 1.9, с. 8.

27

 Ibid., Ennead, IV, 1.3, с. 17.

28

Plotin, Ennead, IV, 1.3, с. 17.

29

 Ibid., Ennead, V, 1.3, c. 5.

30

Plotin, Ennead, II, 1.9, с. 1 – 3, 6.

31

 Если бы мы перевели: «в умопостигаемом мире», то мы выразились бы неправильно, ибо нигде у Плотина мы не находим слова «мир». Мы не имеем также права употребить выражение «умопостигаемые вещи», как будто существуют еще другого рода вещи; такие различения и определения совершенно не встречаются у Плотина.

32

Plotin, Ennead, II, 1.4, с. 4, 12 – 15; 1.5, с. 2 – 5.

33

Plotin, Ennead, Ι, 1.8, с. 2, 3.

34

Buhle, Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., T. IV, S. 418, 419; Tiedeman, Geist d. specul. Phil., В. III, S. 421, 423; cp. Ρlotin, Ennead, IV, 1.3 и 8, passim.

35

 Ibid., Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., T. IV, с. 419, 420.

36

Brucker, Hist. ctit. phil., Τ. II, p. 248, 268.

37

 Ср. Procl, Theol. Plat., III, р. 140.

38

Brucker, Hist. crit. Phil., Т. II, р. 320; Tennemann, Т. VI, S. 284 – 289; Marinus, Vita Procli, passim. (Proem. Theol. Plat.).

39

Procli, Institutionis theologiae, S. 26.

40

Procli, Instit. theol., S. 27; Theol. Plat., III, p. 119; II, p. 101 – 102; III, p. 121; Instit. theol., S. 5.

41

Procli, Instit. theol., S. 1 – 2; S. 28; Theol. Plat., III, p. 118, 122 – 125; II, p. 108 – 109.

42

Procli, Theol. Plat., III, р. 123 – 124.

43

Procli, Theol. Plat., III, р. 14; I, 127; Instit. theol., с 192.

44

 Можно поставить вопрос, не должно ли быть выпущено слово και, так что ηακροτηςτωνοντων было бы в таком случае приложением.

45

Procli, Theol. Plat., III, р. 144 (VI, р. 503); Instit. theol., с. 124, 170.

46

 Ibid., Theol. Plat., I, pp. 69 – 70.

47

Brucker, Hist. phil., Т. II, р. 350, 347; Jean Malala, Hist. chron., T. II, р. 187; Nic. Alemanus, Ad Procopii anecdot., с 26, р. 377.

48

Neander, Genetische Entwickelung der vornehmsten gnostischen Systeme, S. 43.

49

Neander, Genetische Entwickelung der vornehmsten gnostischen Systeme, S. 87 – 91.

50

Tennemann, Bd. VIII, Abt. 1, S. 366; Buhle, Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., Τ. V, S. 36; Brucker, Hist. crit. phil., Т. III, p. 23 – 24, 28 – 29.

51

Moses Maimonides, More Nevochim, р. 1, с. 71, р. 133 – 134 (Basil., 1629).

52

Moses Maimonides, More Nevochim, р. I, с. 73, р. 152 – 155, 157 – 159.

53

Pocock, Specim. hist. Arab., р. 78 – 79; Hottinger, Biblioth. orient., с. 2, р. 219; Brucker, Hist. crit. phil., T. III, р. 65 – 66; Tennemann, Bd. VIII, Abt. 1, S. 374.

54

Hottinger, II, p. 221; Gabriel Sionita, De moribus Orient, p. 16; Brucker, II, p. 73 – 74; Tennemann, а. а. О., S. 374 – 375.

55

Leo Africanus, De illustrib. Arabum viris, с. 9, р. 268; Abulphar, Dynast IX, p. 230; Tiedemann, Geist der specul. Phil., Bd. IV, S. 112 u. flg.; Brucker, II., p. 80 – 84.

56

Leo Africanus, De illustrib. Arabum viris, с 9, р. 268; Abulphar, Dynast IX, p. 230; Tiedemann, Geist der specul. Phil., Bd. IV, S. 112 u. flg.; Brucker, II, p. 80 – 84.

57

Brucker, II, р. 97.

58

 Ibid., I.1, р. 101; Tennemann, а. а. О., S. 420 – 421.

59

Moses Maimonides, More Nevochim, р. I, с. 51, р. 76 – 78; с. 57 – 58, р. 93 – 98; II, с. 1 – 2; р. 184 – 193; III, с. 8, р. 344 – 351; etc. etc.

60

Brucker, Hist. crit. phil., Т. III, р. 614 – 617; Bulaeus, Hist. Universitatis Parisiensis, T. I, p. 184.

61

Bulaeus, Hist. Univ. Paris., T. I, p. 182 (Tennemann, Bd. VIII, S. 71 – 72).

62

 «De praedestinatione», «Prooemium (veterum auctorum, qui IX saeculo de praedestinatione et gratia scripserunt, opera et fragmenta», cura Gilb. Manguin, Paris, 1650, T. I, p. 103).

63

Tennemann, Bd. VIII, Abt. I, S. 115 – 117.

64

Anselmi, Epistol., XLI; Tennemann, Bd. VIII, Abt. 1, S. 159 – 160.

65

Tennemann, Bd. VIII, Abt. 1, S. 116; Eadmerus, De vita Anselmi(subjunct operibus Anselmi editis a Gabr. Gerberon, 1721 Fol), p. 6.

66

Tennemann, Bd. VIII, Abt. I, S. 139; Brucker, Hist. crit. phil., T. III, p. 665.

67

Tiedemann, Geist der specul. Phil., Bd. IV, S. 277; Brucker, Hist. crit. phil., T. III, p. 762.

68

Tennemann, Bd. VIII, Abt. 2, S. 457 – 458.

69

Brucker, Hist. crit. phil., Т. III, р. 764 – 768.

70

Tennemann, Bd. VIII, Abt., I, S. 317, 325; Brucker, Hist. crit. phil., T. III, p. 668; Thomas Aquinas, «in IV libros sentent.», L. II, Dist. 17, Qu I, Art. I; Alberti Magni, Summa Theol., p. 1, Tract. IV; Qu. 20 (oper., T. XVII, p. 76).

71

Brucker, Hist. crit. phil., Т. III, р. 825 – 828; Bulaeus, Hist. Univ. Paris., T. IV, p. 970.

72

 Duns Scotus in magistrum sententiarum. Proemium (Tennemann, Bd. VIII, Abt. 2, S. 706).

73

Brucker, Hist. crit. phil., T. III, р. 828; et not. us Sancrutius.

74

Trithemius, Annal. Hirsaugiens, Τ, I, р. 133.

75

Brucker, Hist. crit. phil., Т. III, р. 779, 697; Tennemann, Bd. VIII, Abt. 1, S. 353 – 359, и там же Anmerk. 3; ср. Jourdain, Gesch. d. arist. Schriften im Mittelalter, uebersetzt von Stohr, S. 165 – 175; Bulaeus, Hist. Univ. Paris., T. III, p. 82, 142; Launoius, De varia Arist. fortuna ni Academ., Paris,c. IX, p. 210.

76

Brucker, Hist. crit. phil., T. III, р. 788 – 798.

77

Rixner, Handbuch d. Geschichte der Phil., Bd. II, S. 26 (erste Ausgabe); Anselmus, De fide Trinitatis, с 2; Buhle, Lehrbuch d. Geschichte d. Philosophie, T. V, S. 184; Abaelard, Epist., 21; Tennemann, Bd. VIII, Abt. 1, S. 162 – 163.

78

Tennemann, Bd. VIII, Abt. S. 839; Ioh. Sariberiensis, Metaligicus, L. II, c. 17.

79

Tiedemann, Geist d. spec. Phil., Bd. V, S. 401 – 402; Suarez, Disputationes metaphysicae, Disp. I, Sectio 6.

80

Tiedemann, a. a. O., Bd. IV, S. 490 – 491; Thomas Aquinas, De entect. essent, c. 3 et 5.

81

Tiedemann, Geist d. spec. Phil., Bd. IV, S. 609 – 613; Scotus, In Magistrum sententiar, L. II, Dist. 3, 1 – 6; Occam, in libr. I sentnent., Dist. II; Quaest, 6 (Tennemann, Bd. VIII, Abt. 2, S. 852 – 853).

82

Rixner, Handbuch d. Gesch. d. Phil., Bd. II, S. 110.

83

Brucker, Hist. crit. phil., Т. III, р. 846 – 848; 911 – 912; Tennemann, Bd. VIII, Abt. 2, S. 903, 944 – 945; 925; 939 – 940; Bulaeus, Hist. Univ. Paris., T. IV, p. 257, 265.

84

Tennemann, Bd. VIII, Abt. 2, S. 914 – 919, 945 – 947; Bulaeus, Hist. Univ. Paris., T. V, p. 706, 739 – 740.

85

Tennemann, Bd. VIII, Abt. 1, S. 61; Cramer, Vorsetzung von Bossuet, T. V, Bd. 2, S. 88.

86

 Ibid., в указ. месте, с. 61; Bulaeus, Hist. Univ. Paris., T. 1, p. 169.

87

Tennemann, Bd. VIII, Abt. 1, S. 236 – 237.

88

 Ibid., Bd. VIII, Abt. 1, S. 236 – 237.

89

Brucker, Hist. crit. phil., T. III, p. 878.

90

Tennemann, Bd. VIII, Abt. 2, S. 955 – 956.

91

Rixner, Handbuch d. Gesch. d. Phil., Bd. II, S. 157; Tennemann, Bd. VIII, Abt. 2, S. 964 u. flg.; Tiedemann, Geist d. spec. Phil., Bd. V, S. 293 и сл.

92

Tennemann, a. a. О., S. 824 – 829.

93

Rixner, Lehrbuch d. Geschichte d. Phil., Bd. II, S. 126; Tennemann, Bd. VIII, Abt. 2, S. 829 – 833.

94

Tennemann, Bd. VIII, Abt. 2, S. 834 – 836; Rixner, Handbuch der Geschichte der Philosophie, Bd. II, Anhang, S. 86 – 89; Jordanos Brunus Nolanus, De compendiosa architectura et complemento artis Lullii, sectio II (Bruni scripta quae latine confecit omnia; ed. Gförer, Stuttgardiae, 1835, Fasciculus II, p. 243 – 264).

95

Buhle, Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., T. II, Abt. 1, S. 125 – 128; Tennemann, Bd. IX, S. 22 – 23.

96

Ficinus, Proemium in Plotinum, р. 2; Pomponatius, I.1, S. 3 et 4; Tennemann, Bd. IX, S. 65 – 67; Brucker, Hist. critique phil., T. IV, part 1, p. 164.

97

Brucker, Hist. crit. phil., T. IV, p. 1, p. 44 – 45.

98

Ficinus, Proemium in Plotinum, p. 1; Brucker, T. I,  p. 49, 55, 48.

99

 Cp. Proclus, Theologia Platonis, Appendix, p. 503 – 505; Tennemann, Bd. IX, S. 149.

100

Tennemann, Bd. IX, S. 164 – 165; Tiedemann, Geist d. specul. Phil., Bd. V, S. 483; Brucker, Hist. crit. phil., T IV, p. 1, p. 358, 365 – 366; Reichner,  Handbuch d. Geschichte d. Philosophie, Bd. II, S. 206.

101

Brucker, Hist. crit. phil., T. IV, р. 2, р. 63 – 64, 66 – 68; Buhle, Lehrbuch d. Geschichte d. Philosophie, T. VI, Abt. 1, S. 360 – 362; Cardanus, De vita propria, 4, p. 9 – 11; Tiedemann, Geist d. specul. Phil., Bd. V, S. 563 – 564.

102

Buhle, Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., T. VI, Abt. 1, S. 362 – 365; Tiedemann, Geist der specul. Phil., Bd. V, S. 565; Brucker, Hist. crit. phil., T. IV, p. 2, p. 71 – 74; Cardanus, De vita propria, c. 26, p. 70.

103

Cardanus, De geinitur, XII, p. 84; Buhle, Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., Τ. VI, Abt. 1, S. 363 – 364; Tiedemann, Geist d. spec. Phil., Bd. V, S. 564 –  565.

104

Brucker, Hist. crit. phil., Т. IV, р. 2, р. 108, 114 – 120; Tennemann, Bd. IX, S. 290 – 295.

105

Giordano Bruno, De la causa principio ed uno Venetia, 1584, 8; это несомненно выдуманное место напечатания, так как это произведение, как и следующее: «De l’infinito, universo et mondi», Venetia, 1584, 8, появилось в Париже; оба произведения представляют собою диалоги.

106

Brucker, Hist. crit. phil., Т. IV, р. 2, р. 15 – 29.

107

 Opere di Giordano Bruno Nolano, opa per ba prima volta, raccolte e publicate da Adolfo Wagner in due volume, Lipsia, Weidmann. 1830.

108

 Gf. Ореге di Giordano Bruno, publ. da Wagner, Introduzione, p. XXIV – XXV.

109

 Из лекций 1801/1802 гг.

110

 Jacobi, Werke, Bd. IV, Abt. 2, S. 7 – 18; Tennemann, Bd. IX, S. 391 –  394; Giordano Bruno, De la causa principio ed uno, Dialog II (opere publ. da Ag. Wagner, V. I), p. 235 – 243.

111

 Jacobi, Werke, Bd. IV, Abt. II, S. 19 – 23, 28 – 31; Tennemann, Bd. IX, S. 394 – 396, 398 – 399; Giordano Bruno, Della causa principio ed uno, Dial. III, p. 251 – 257; Dial. IV, p. 269 – 274.

112

Jacobi, Werke, Bd. IV, Abt. 2, S. 23 – 25; Tennemann, Bd. IX, S. 396; Giordano Bruno, Della causa principio ed uno, Dial. III, p. 260 – 261.

113

Jacobi, Werke, Bd. IV, Abt. 2, S. 25 – 26; Tennemann, Bd. IX, S. 397; Giordano Bruno, Della causa principio ed uno, Dial. III, p. 261.

114

Jacobi, a. a. O., S. 32 – 45; Tennemann, вышеуказанное место, S. 399, 403 – 404; Giordano Bruno, 1, c., Dial. IV, p. 275, Dial. V, p. 291.

115

 Jordanus Brunus, De Minimo, p. 10, 16 – 18; Jacobi, Werke, Bd. IV, Abt. 2, S. 34 – 39; Tennemann, Bd. IX, 400 – 402; Giordano Bruno, De la causa principio ed uno, Dial. V, p. 281 – 284. Об этой противоположности между Минимумом и Максимумом Бруно написал несколько произведений, например: «D. triplici Minimo et Mensura», libri V, Francofurti apud Wechelium et Fischer, 1591, 8 – текст представляет собою гекзаметры с примечаниями и схолиями. У Буле книга носит название: «De Minimo libri V». Другое произведение носит название: «De Monade, Numero et figura liber», item. «De innumerabilibus, Immenso et Infigurabili seu de Universo et Mundis», libri VIII, Francofurti, 1591, 8.

116

 Бруно написал также много такого рода топико-мнемонических произведений, из которых самыми ранними являются следующие: Philotheus Jordanus Brunus Nolamus, De compendiosa architectura et complemento artis Lullii, Paris, ap. Eg. Gorbium, 1582, 12; J. Brunus Nol., De umbris idearum, implicantibus artem quaerendi etc., Paris, ap. eud. 1582, 8.

Вторая часть носит название: «Ars memoriae» – J. Jord. Bruni, Explicatio XXX sigillorum etc. Quibus adjectum est sigillum sigillorum etc. Из посвящения явствует, что Бруно издал эту книгу в Англии и, следовательно, между 1582 – 1585 гг.; Jordanus Brunus, De lampade combinatoria lulliana, Vitebergae, 1587, 8. Там же он написал: «De progressu et lampade venatoria logicorum», anno 158, каковую он посвятил канцлеру Виттенбергского университета. Jordanus Brunus, De specierum scrutinio et lampade combinatoria Raum. Lullii operilus. Также «Deimaginum, signorum et idearum compositione» libri III, Francofurti ap. Jo. Wechel et Petr., Fischer, 1591, 8.

117

Buhle, Gesch. d. neuen Phil., Bd. II, Abt. 2, S. 715 (717); Jordanus Brunus, De compendiosa architectura et complemento artis Lullii (Jordani Bruni Nolani scripta quae latine confecit omnia, ed. A. Fr. Gororer, Stuttgard, 1835, Fasc. II, c. I, p. 238.

118

Buhle, а. а. О., S. 717 – 718 (719, a – 718, b); Jordanus Brunus, I.I. c. V, p. 239.

119

Buhle, Gesch. d. neuen Phil., Bd. II, Abt. 2, S. 717 (719, a); Jordanus Brunus, De compend. architect., с. 2 – 3, р. 238 – 239.

120

Buhle, Gesch. d. neuen Phil., Bd. II, Abt. 2, S. 723 – 724; Jordane Bruni, De umbris idearum (Jord. Bruni Nolani scripta, A. A. Fr. Grorer, Fasc. II); Triginta intentiones umbrarum, Intentio I – IV, p. 300 – 302.

121

Buhle, а. а. О., S. 727 – 731; Jordanus Brunns, I.I. Intentio XXI, р. 310; De triginta idearum conceptibus, Conceptus X, p. 319.

122

Buhle, Gesch. d. neuen Phil., Bd. II, Abt. 2, S. 730 – 734; Jordani Bruni, De umbris idearum, De triginta idearum conceptibus – Conceptus VII, X, X, XIII, XXVI, pp. 318 – 320, 323 – 324.

123

Buhle, Gesch. d. neuen Phil., Bd. II, Abt. 2, S. 745; Jordani Bruni, Explicatio triginta sigillorum, Sigillos Sigillorum, p. 2, § II.

124

Buhle, Gesch. d. neuen Phil., Bd. II, Abt. 2, S. 734 et Jordani Bruni, De umbris idearum, Ars memoriae, I – XI, p. 326 – 330.

125

Buhle, Gesch. der neuen Phil., Bd. II, Abt. 2, S. 734 – 735; Jordani Bruni, De umbris idearum, Ars memoriae XII, p. 330 – 331.

126

Brucker, Hist. crit. phil., T. IV, p. 2, p. 671 – 677; Buhle, Gesch. d. neuen Phil., Bd. II, Abt. 2, S. 866 – 869.

127

Buhle, Lehrbuch d. Gesch. d. Phil., Т. VI, Abt. I, S. 410 – 415; Brucker, Hist. crit. phil. T. IV, 2, p. 677 – 780; Buhle, Gesch. d. neuen Phil., Bd. II, Abt. 2, S. 870 – 878.

128

Buhle, Gesch. d. neuen Phil., Bd. 2, Abt. 2, S. 670 – 680; Brucker, Hist. crit. Phil., T. IV, p. 2, p. 548 – 562.

129

Buhle, Gesch. d. neueren Phil., Bd. II, Abt. 2, S. 950 – 954; Brucker, Hist. crit. phil., T. IV, p. 2, p. 91 – 95.

130

 «The Quarterly Review», V. XVI, April, 1817, р. 53.

131

Bacon, De augmentis scientiarum, II, с. I (Lugd. Batavor., 1652, 12), р. 108 – 110 (operum omnium, р. 43 – 44, Lipsiae, 1694).

132

 Ibid., с. 2, р. III (Operum, р. 44), с. 4, р. 123 – 124 (р. 49); с. II, р. 145 – 147 (р. 57 – 58).

133

Bacon, De augmentis scientiarum, IV, с. 2, р. 294 – 295 (р. 213).

134

Bacon, De augmentis scientiarum, IV, с. 2, р. 294 – 295 (р. 213).

135

Bacon, Novum Organon, L. I, Aphor. 11 – 34, р. 280 – 282 (operum).

136

Bacon, De augmentis scientiarum, V, с. 4, р. 358 (137).

137

 Ibid., с. 2, 320 – 321 (р. 122 – 123).

138

 «The Quarterly Review», V. XII, April, 1817, р. 50 – 51; ср. Bacon, Silva silvarum sive historia naturalis, cent. IV, sect. 326 – 327 (Operum, p. 822 – 823).

139

Bacon, De augmentis scientiarum, III, c. 5, p. 245 – 246 (p. 95).

140

 Ibid., IV, с 2, р. 293 (р. 112).

141

 «The Quarterly Review», V. XII, April 1817, р. 51 – 52; Bacon, De augmentis scientiarum, III, c. 3 – 4, p. 200 – 206 (p. 78 – 80).

142

Bacon, Novum Organon, L. II, Aphor. 2.

143

 Ibid., cf.; «The Quarterly Review», V. XVI, April, 1817, p. 52.

144

Bacon, De augmentis scientiarum, III, c. 4, p. 237 (p. 92).

145

Bacon, De augmentis scientiarum I, р. 46 (р. 19), III, с. 4, р. 211 – 213 (р. 82 – 83); Novum Organon, L. I, Aphor. 85, р. 34.

146

Bacon, De augmentis scientiarum III, с. 4, р. 231 – 234, р. 89 – 90.

147

 «The Quarterly Review», V. XII, April, 1817, р. 52.

148

Bacon, Novum Organon, L. II, Aphor. 17; p. 345 – 346.

149

 Ibid., Aphor. 2, p. 225 – 236, Aphor. (Tennemann, B. X, S. 35 – 36), L. I, Aphor. 51, p. 286, L. II, p. 9; Aphor. 3, p. 326.

150

Bacon, Novum Organon, L. II, Aphor. 35, р. 366.

151

 «The Quarterly Review», V. XII, April, 1817, p. 52, cf.; Bacon, De augmentis scientiarum, III, с 4, р. 236 (р. 91).

152

 Jacob Böhme’s Leben und Schriften (nach seinen Werken, Hamburg, 1715, 4), Nr. I, § 18, S. 11 – 12, Nr. V, § 2, S. 54 und das Titelblatt; Nr. I, § 57, S. 27 – 28.

153

 Jacob Böhmes Leben und Schriften, Nr. I, 2 – 4, S. 3 – 4, § 6 – 7, S. 5, § 10 – 11, S 7 – 8, § 28 – 29, S. 17 – 18.

154

 Jacob Böhme’s Leben und Schriften, Nr. VI, § 3 – 8, S. 81 – 87; Nr. I, § 12 – 17, S. 8 – 11.

155

 «Theosophische Sendbriefe», 47 Brief (Werke, Hamburg, 715, 4), S. 3879.

156

 «Trostschrift von vier Complexionen», § 43 – 64; S. 1602 –1607.

157

 «Von Christi Testament der heiligen Taufe», Buch II, Cap. I, § 4 – 5, S. 2653– 2654.

158

«Morgenrothe im Anfang» (Утренняя заря в восходе, перев. Алексея Петровского), предисловие § 84 – 85, 88, стр. 18.

159

 «Von wahrer Gelassenheit» (Об истинном спокойствии духа), гл. 2, § 9 – 10, стр. 1073.

160

 «Von den drei Principien gottliches Wesens» (О трех началах божественной сущности), гл. 10, § 42, стр. 470.

161

 «Von der Genadenwahl» (О благодатном избрании), гл. I, § 3 – 10, стр. 2048 – 2410; гл. 2, § 9, стр. 2418, § 19 – 20, стр. 2420; «Schlüssel der Vornemsten Puncte und Wörter» (Ключ к важнейшим пунктам и словам), § 2, стр. 3668, § 145 – 146, стр. 3697; «Утренняя заря», гл. 4, § 9 – 21, стр. 49 – 51; гл. II, § 47, стр. 126 – 127 и т.д.

162

 «Утренняя заря», гл. 1, § 3 – 7, 9 – 24, стр. 23 – 27; гл. 2, § 38 – 40, стр. 34 – 35, § 1, стр. 28.

163

 Ibid., гл. 2, § 8, 14 – 18, 31 – 33, стр. 29 – 34.

164

 «Утренняя заря», гл. 3, § 2, 8 – 11, § 36 – 38.

165

 Ibid., гл. 4, § 5 – 6, стр. 48; гл. 8, § 15; гл. 11, § 46, стр. 78 – 126.

166

 Ibid., гл. 3, § 18, стр. 40; гл. 10, § 54, стр.115, § 39 – 40, стр. 112; гл. 11, § 7 – 12, стр. 119 – 120.

167

 «Von göttlicher Beschaulichkeit» (О божественном созерцании), гл. I, § 8 – 10, стр. 1739.

168

 Ibid., гл. 3, § 1 – 3, стр. 1755 – 1756.

169

 «Утренняя заря», гл. 3, § 33 – 35, стр. 44 (ср. Rixner, Handbuch der Gesch. d. Phil., т. II, Anhang, стр. 106, § 7).

170

 Ibid., гл. 3, § 15, 18 – 22, стр. 39 – 41.

171

 «Von gottlicher Beschaulichkeit», гл. 1, § 4 – 5, стр. 1756, § 12, стр. 1758; «Утренняя заря», гл. 12, § 99 – 107, стр. 149 – 150; гл.13, § 92 – 104, 31 – 52, стр. 166 – 168, 157 – 160; гл. 14, § 36, стр. 178. Von den drei Principien gottliches Wesens», с. 15, § 5, cc. 543 – 544.

172

 «Утренняя заря», гл. 13, § 53 – 64, стр. 160 – 162; «Vierzig Fragen von der Seele» (Сорок вопросов о душе), XII, § 4, S. 120; «Von sechs Theosophislien Puncten» (О шести теософических пунктах), 7, § 3, S. 1537; «Von warher Gelassenheit» (О истинном спокойствии), гл. Ι, § 1 – 7, S. 1661 – 1663; «Von gottlicher Beschaulichkeit», гл.1, §23 – 26, S. 1742 – 1743; «Von der Geburt und Bezeichnung aller Wesen» (О рождении и обозначении всех существ), гл. 16, § 49, стр. 2391; «Vom uebersimmlichen Leben» (О сверхчувственной жизни), §41 – 42, стр. 1696.

173

 «Von der Menschenwerdung Jesu Christi» (О воочеловечении Иисуса Христа), т. I, гл. 5, § 14, стр. 1323; «Von den drei Principen göttlichen Wesens», гл. 10, § 43, стр. 470.

174

 «Von göttlicher Beschaulichkeit», гл. 3, § 11, S. 1757.

175

 Т.е. «рождает себя».

176

 «Утренняя заря», гл. 8, § 15 – 20, стр. 78 – 79; гл. 10, § 38, стр. 112; гл. 13, § 60 – 91, стр. 152 – 166; гл. 11, § 5 – 13, стр. 119 – 120.

177

 «177 Fragen ueber gottlicher Offenbarung» (177 вопросов о божественном откровении), III, § 2 – 5, 10 – 16, S. 3591 – 3595.

178

 «Von göttlicher Beschaulichkeit», гл. 3, § 12, 14, стр. 1757 – 1758.

179

Rixner, Handbuch d. Gesch. d. Philos., т. II, приложение, стр. 108, § 5 (по «Утренней заре» Бёме, гл. 2, § 16, стр. 30 – 31, § 33, стр. 34).

180

 «Утренняя заря», гл. 23, § 11 – 12, стр. 307 – 308 (ср. Rixner, Handbuch d. Gesch. der Philos., т. II, приложение, стр. 108, § 5); «Theosophische Sendbriefe», Ι, § 5, S. 3710.

181

 Ibid., гл. 3, § 29 – 30, S. 43.

182

 «Von gottlicher Beschaulichkeit», гл. 2, § 13, S. 1758; «Утренняя заря», гл. 10, § 55, 60, 58, стр. 115, 116 (гл. 11, § 4, стр. 118).

183

 «Утренняя заря», гл. 3, § 36 – 38, 47, стр. 44 – 46.

184

 «Von göttlicher Beschaulichkeit», гл. Ι, § 33, S. 1745; гл.2, § 29, S. 1754; гл. 3, § 15, 18 – 24, 27, 29, S. 1758 – 1761; «Von den drei Principien göttliches Wesens», гл. 8, § 5, S. 453; «Mysterium magnum oder Erklarung des ersten Buches Mosis», гл. 19, § 28, S. 2830 – 2831.

185

 «Von göttlicher Beschaulichkeit», гл. Ι, § 23 – 39, cc. 1742 – 1746; гл. 2, § 1 – 13, 15 – 30, cc. 1747 – 1754.

186

Brucker, Hist. crit. Phil., t. IV, р. 2, р. 203 – 217; Cartes, De Methodo I – II (Amstelod, 1672, 4), p. 2 – 7 («Oeuvres complétes de Descartes», publiées par Victor Cousin, t. I, p. 125 – 133); «Notes sur l’eloge de Descartes» (Примечания к похвале Декарту) par Thomas («Oeuvres de Descartes», publiées par Cousin, t. I) p. 83 et suiv.; Tennemann, Bd. X, с 210 – 216.

187

Spinosa, Principia philosophiae Cartesianae (Benedicti de Spinoza Opera, ed. Paulus, Jenae, 1802, T. I.), p. 2.

188

Cartes, Principia philos., р. Ι, § 1 – 6 (Amstelod, 1762, 4), р. 1 – 2 (Oeuvres, Т. III, р. 63 – 66); срав. «Meditiones de prima philosophiae» («Размышления о первой философии»), 1 (Amstelod, 1685, 4), р. 5 – 8 (Oeuvres, Т. I, р. 235 – 245); «De Methodo», IV, р. 20 (р. 156 – 158).

189

Cartes, Principia philos., р. 1, § 7 – 8, р. 2 (р. 66 – 67).

190

Cartes, De Methodo, IV, р. 20 – 21 (р. 158); Spinosa, Principia philosophiae Cartes, р. 14.

191

Cartes, De Methodo, IV, p. 21 (p. 159); Epistol., t. I, p. 118 (Amstelod, 1682, 4), p. 379 (Oeuvres, t. IX, pp. 442 – 443).

192

Cartes, Responsiones ad sec. objectiones, adjunctae Meditationibus de prima philosophiae (Ответ на второй ряд возражений, приложенных к «Размышлениям о первой философии»), р. 74 (р. 427; Spinoza, Principia philosophiae Cartes, р. 4 – 5).

193

 Appendix ad Cartes Meditationes, continensobjectiones quinte. (Приложение к «Размышлениям» Декарта, содержащее в себе пять рядов возражений), р. 4 (Oeuvres, t. II, р. 92 – 93).

194

Cartes, Principia philos., Т. Ι, § 11, р. 3 (р. 69 – 70).

195

Cartes, Respons. ad sec. object.: rationes more geometr. dispos. («Ответ на второй ряд возражений: доказательства излагаются геометрическим способом»); Postulata, р. 86 (р. 454 – 455); Spinoza, Principia philosophiae Cartes, p. 13.

196

 Cartes, Principia philos., р. 4, § 196, р. 215 – 216 (р. 507 – 509); «Meditation», VI, р. 38 (р. 320 – 330); Spinoza, Principia philosophiae Cartes, р. 2 – 3.

197

Cartes, Respons. ad sec. object.: rationes more geometr. dispos., Axiomata V – VI, p. 861 p. 453 et Proposit, IV, p. 91 (p. 464 – 465).

198

Cartes, Principia philos., T. IV, p. 215 – 216; Meditationes VI, p. 38 (p. 329 – 330).

199

Cartes, Respons. ad sec. object. geom. dispos., Axiomata V – IV, p. 86 (p. 453); IV, p. 91 (p. 464 – 465); Meditationes, II, p. 9 – 14 (p. 246 – 262).

200

Cartes, Principia philos., р. 1, § 13, р. 3 – 4 (р. 71 – 72).

201

Cartes, Repons. ad sec. object.: rationes more geom. dispos., Def. 1, p. 85 (p. 451 – 452), et Proposit, IV, p. 91 (p. 464 – 465); Meditationes, III, p. 15 – 17 (p. 263 – 268).

202

Cartes, Principia philos., p. 1, § 20, p. 6 (p. 76 – 77; Meditationes, III, p. 17 – 25 (p. 268 – 292); De Methodo, IV, p. 21 – 22 (p. 159 – 162); Spinoza, Principia philosophiae Cartes, p. 10.

203

Cartes, Principia philos., р. 1, § 14, р. 4 (р. 72 – 76).

204

 Cartes, Respons. ad sec. object.: rationes more geom. dispos., Axiomata., III – VI, X, Proposit. I, p. 88 – 89 (p. 458 – 461); Spinoza, Principia philosophiae Cartes, p. 14 – 17.

205

Spinoza, Principia philosophiae Cartes, р. 20; Cartes, Respons. ad sec. object.: rationes more geom. dispos., Proposit. II, p. 89 (p. 461 – 462).

206

Cartes, Principia philos., S. 1, § 15 – 16, 18 – 24, р. 4, 5, 7 (р. 73 – 75, 78 – 79).

207

 Ibid., р. 1, § 24 – 26, р. 7 (р. 79 – 80).

208

Cartes, Principia philos., р. 1, § 29 – 30, 35 – 36„ 38 – 43, р. 8 – 11 (р. 81 – 86, 89); Meditationes, IV, р. 25 – 26 (р. 293 – 297).

209

 В своих чтениях 1829 – 1830 гг. Гегель сразу здесь вставил изложение философии Мальбранша.

210

 Cartes, Principia philosophiae, р. 1, § 22 – 23, р. 6 – 7 (р. 77 – 78); Responsiones quartae (Ответ на четвертый ряд возражений), р. 133 (р. 70); Spinosa, Principia philosophiae Cartes, р. 30 – 31, 36, 38; Buhle, Geschichte der neueren Philosophie, T. III, отдел I, S. 17 – 18.

211

 Cartes, Principia philos., р. Ι, § 48, р. 12 (р. 92); Meditationes, III, р. 17 (р. 268 – 269).

212

 Ibid., § 49, р. 13 (р. 93).

213

 Ibid., § 48, р. 12 (р. 93).

214

Cartes, Principia philos., р. 1, § 51, 14 (p. 95).

215

 Ibid., р. 1, § 48, р. 12 – 13 (р. 92); § 60, р. 16 (р. 101); § 52, р. 11 (р. 95); Ration. more geom. dispos», Def. X, р. 86 (р. 454).

216

Cartes, Principia philos., р. 1, § 53 – 54, р. 14 (р. 96 – 97).

217

Cartes, Principia philos., p. l, § 66 – 74, р. 19 – 22 (р. 107 – 117); р. 2, § 4, р. 25 (р. 123 – 124).

218

 Ibid., р. 2, § 16, 20, 37 – 38, р. 29 – 31, 38 – 39 (р. 133 – 134, 137 – 138, 152 – 154).

219

Buhle, Gesch. d. neueren Phil., Р. III, отд. I, S. 19, ср. Cartes, Principia philos., р. 3, § 46 – 47, р. 65 (р. 210 – 212).

220

Cartes, Principia philos., р. 2, § 64, р. 49 (р. 178 – 179).

221

Cartes, Principia philos., р. 3 § 5 – 42, 46, Sqq; р. 51 – 63, 65, Sqq (р. 183 – 208, р. 210 et suiv.); р. IV, § I, Sqq; 69, 109 – 115, р. 137, Sqq, 166, 178 – 180 (р. 330 et suiv., 388, 420 – 425).

222

Cartes, De Methodo, V, р. 35 – 36 (р. 185 – 189).

223

Cartes, De Methodo, V, р. 29 (р. 173 – 174).

224

 «Collectanea, de vita В. de Spinoza» (addita operibus ed. Paulus, Jenae, 1802 – 1803, T. II), 593 – 604, 612 – 628 («Spinozae Epistol.», LIII – LIV in oper. ed. Paulus, T. I, p. 638 – 640), 642 – 655; «Spinozae Oper.» ed. Paulus, T. II, Praef., p. XVI.

225

 «Collectanea de vita В. de Spinoza», р. 629 – 641; «Spinozae Ethic». (Oper., T. II), p. I, 3 et not. 33.

226

 Spinosa, Ethices, р. 1, Propos. V, VIII, X et Schol. XIII, р. 37– 39, II – 42, 45.

227

 Ibid., р. 1, Propos. XIV, et Coroll. II, Propos. XV, XVI, et Coroll. I, p. 46, 51.

228

Spinosa, Ethices, р. 1, Propos. XVII, Coroll. I – II et Schol. Propos. XVIII, Propos. XX et Coroll. I, Propos. XXI, XXVI, XXIX, XXII, ХХШ, Schol. II, pp. 51 – 57, 59, 61, 63, 67 – 68.

229

Spinosa, Ethices, р. 2, Propos. I – II, VII, et Schol., р. 78 – 79, 82 – 83.

230

Spinosa, Ethices, р. 1, Propos. XXX – XXXII, р. 62 – 63; р. 3, Defin. III, р. 132; Propos. XI, Schol. р. 141.

231

 Ibid., р. 2, Propos. XI, Demonstr. et Coroll., рр. 86 – 87; Defin. IV, р. 77 – 78.

232

Spinoza, Ethices, р. 2, Propos. XII, XIII, et Schol., Propos. XIV, XXIII, V, р. 87 – 89, 95, 102, 80 – 81.

233

Spinoza, Ethices, р. 2, Prop. XI, (Ах. I, р. 78) et Demonstr., I Proposit. X, р. 85 – 87; Proposit. VI, р. 81; р. 3, Propos. II, р. 133 – 134.

234

Spinoza, Ethices, р. 3, Propos. I, р. 138; р. 4, Praef., р. 199; р. 3, Propos. XI, Schol., р. 141 – 142; р. IV, Propos. II, р. 205; р. 3, Propos. III et Schol., р. 138.

235

 Ibid., р. 3, Propos. I, р. 132, Propos. III, р. 138; р. 4, Praef. р. 199; р. 3. Propos. XI, Schol., р. 141 – 142; р. 4, Propos. 11, р. 205, р. 3 Propos. III et Schol. р. 138.

236

 Ibid., р. II, Propos. XI, Schol. II. р. 113 – 114.

237

Spinoza, Ethices, р. 2, Propos. XLIV et Coroll. II, р. 117 – 118; Propos. XLV, p. 119, p. 5; Propos. XXX, p. 289; p. 2, Propos. XXXII, p. 107.

238

 Ibid., p. 5, Propos. XIV, p. 280; Propos. VI, p. 275; Propos. XXVII, p. 287 – 288;’Propos. XXXII, Coroll., Propos. XXXV, p. 291 – 292.

239

Buhle, Gesch. d. neueren Phil., Т. III, Abt. 2, S. 430 – 431.

240

Malebranche, De la recherche de la vérité (Paris, 1736), t. II, l. 3, p. 1, ch. 1, p. 4 – 6; t. I, l. 1, ch. I, p. 6 – 7; p. 2, ch. 2, p. 66 – 68; ch. 3, p. 72; ch. 4, p. 84; ch. 5, p. 92; ch. 6, p. 95 – 96.

241

Malebranche, De la recherche de la vérité, t. II, l. 2, p. 11, ch. 6; p. 100 – 102.

242

Malebranche, De la recherche de la vérité, t. II, l. 3, p. 2, ch. 6, p. 103 – 107, 109 – 111.

243

Buhle, Gesch. d. neueren Phil., В. IV, Abt. 1, S. 238 – 241; «Quarterly Review», April 1817, p. 70 – 71, «The Works of John Locke» (London, 1812), V. I, «The life of the author», p. XIX – XXXIX.

244

Locke, An Essay concerning human Understanding (Опыт о человеческом разумении). (The Works of John Locke, V. I), Book I, ch. II, § 1, p. 13; ch. III, § 15, p. 45 – 46; § 22, p. 51.

245

Locke, An Essay concerning, human Understanding (V. I), B. I, Ch. II, § 2 – 9, p. 13 – 17; § 27, p. 30 – 32; Ch. 3, § 1 – 15, p. 33 – 46.

246

Locke, An Essay concerning human Understanding (V. I), B. II, Ch. II, § 2 not., p, 93 – 94; Ch. XII, § I, p. 143; Ch. XXII, § 2, p. 275; Ch. I, § 10 – 14, p. 81 – 85.

247

Locke, An Essay concerning human Understanding, Ch. XIV, § 3, p. 163.

248

 Ibidem (V. II), B. II, Ch. XXIII, § 1 – 2, pp. 1 – 4.

249

 Ibidem (V. I), B. II, Ch. XXI, § 1, p. 220.

250

 Ibidem (V. I), В. II, Ch. XXVI, §. 1, р. 40.

251

 Ibidem (V. 1), В. II, Ch. XXI, § 1, р. 224.

252

Locke, An Essay concerning human Understanding (V. I), B. II, Ch. VIII, § 9 – 26, p. 112 – 121.

253

Brucker, Hist. critic. philos., Т. IV, р. 2, р. 731 – 736, 743 – 746.

254

Hugo Grot, De jure belli ас pacis, 1. III, с. II, § 13 – 16 (ed. Gronov, Lipsiae, 1758, 8), p. 900 – 905, с 4, § 10, р. 792 – 793.

255

Buhle, Gesch. d. neueren Phil., B. III, Abt. 1, S. 223 – 224, 227.

256

Hobbes, Epistola dedicatoria ante Elementor philos., sectionem primam (Thomae Hobbesii Opera philosophica, quae latine scripsit omnia, Amsterlod, 1668, 4), p. 1 – 2.

257

Hobbes, De cive, с. Ι, § 2 – 3 (Oper. phil. etc. Amsterlod, 1668), p. 3 – 4.

258

Hobbes, De cive, с. 5, § 6 – 12, р. 37 – 38; с. 6, § 12 – 14, p. 44 – 46.

259

 Buhle, Gesch. d. neueren Philos., В. IV, Abt. 2, S. 519 – 523; Rixner, Handbuch der Geschichte der Philosophie, Bd. III. S. 29.

260

Rixner, Handbuch der Geschichte der Philosophie, Bd. III, S. 31; срав. Puffendorf, De jure naturae et gentium, II, 2, § 5 – 7 (Trancop. ad Moenum, 1706, 4), p. 157 – 161; VII, I, § 3 – 7, p. 909.

261

Buhle, Gesch. d. neueren Phil., Bd. IV, Abt. I, S. 107 – 108.

262

 «La vie de M-r Leibnitz» par M-r le chevalier de Lancourt (Essais de Théodicée par Leibnitz, Amsterdam, 1747, т. Ι), p. 1 – 28, 45, 59 – 62, 66 – 74, 77 – 80, 87 – 92, 110 – 116, 148 – 151; Brucker, Histoire crit. philos., т. IV, р. 2, р. 335 – 368; Leibnitzii opera omnia (ed. Dutens), т. II, р. 1, р. 45 – 46.

263

 «Vie de M-r Leibnitz», p. 134 –143; Brucker, Histoire crit. philos., т. IV, р. 2, р. 385, 389; Tennemann, В. XI, S. 181 – 182.

264

 Ср. Leibnitz, Essais de Théodicée, Т. I, р. 1. § 10, р. 86.

265

 Ibid., Essais de Théodicée. T. I, P. I, § 10, p. 86.

266

Leibnitz, Principes de la nature et de la Grace, § 1, р. 32 (Recueil de diverses pieces par Des – Maiseaux, т. II, р. 485); Principia philosophiae, § 1 – 2, р. 20.

267

Leibnitz, De ipsa natura sive de vi insita actionisusque creaturarum (O природе в самой себе, или о природной силе и деятельности творений) (Opera» т. II, р. 2), § II, р. 55; Principia philosophiae, § 3 – 6, 18, р. 20 – 22; Principes de la nature et de la grace, § 2, p. 32.

268

Leibnitzii Principia philosophiae, § 8 – 9; Troisiéme eclaircissement du système de la communication des substances (Oper., T. II, p. I), p. 73 (Recueil, T. II, p. 107).

269

Leibnitzii Principia philosophiae, § 8 – 9, р. 21; Opera, Т. II, р. 1, р. 128 – 129, § 4–5; n’y а point deux individus indiscernables. Un gentilhomme d’esprit da mes amis, en parlant avec moi en presence de Mad. l’Electrice dans le jardin de Herrenhausen, crut qu’il trouverait bien deux feuilles entièrement semblables. Mad. l’Electrice l’en defia, et il courut longtemps en vain pour en chercher. Deux gouttes d’eau ou de lait regardées par le microscope se trouveront discernables. G’est un argument contre les Atomes» (Recueil, т. Ι, p. 50). («Не существует двух неотличных друг от друга вещей. Один мой друг, очень умный дворянин, разговаривая со мною в присутствии ее величества курфюрстины в Герренгаусском саду, высказал мнение, что ему удастся найти два листочка, совершенно сходных между собой. Ее величество курфюрстина утверждала, что это ему не удастся, и он долго бегал напрасно по саду, чтобы отыскать такие листки. Две капли воды или молока, рассматриваемые под микроскопом, окажутся различными. Это довод против существования атомов»).

270

Leibnitzii Principia philosophiae, § 10 – 16, р. 21 – 22; Principes de la nature et de la grace, § 2, p. 32.

271

 Leibnitzii Principia philosophiae, § 19 – 23, p. 22 – 23; Principes de la nature et de la grace, § 4, p. 33 – 34; Nouveaux essais sur l’entendement humain (Oeuvres philosophique de Leibnitz par Kaspe), l. II, ch. IX, § 4, p. 90.

272

Leibnitzii De anima brutorum (О душе животных) (Opera, Т. II, Р. I), § 2 – 3,  p. 230 – 231.

273

Leibnitzii Opera, Т. II, р. 1, р. 214 – 215, § 3; De ipsa natura sive de vi insita, § II, p. 55; Systeme nouveau de la nature et de la communication des substances (Opera, T. II, p. I), p. 50 – 53.

274

Leibnitzii Opera, T. II, p. 1, p. 79, 121, 234 – 237, 280, 295; Nouveaux essais sur l’entendement humain, l. 2, ch. XIII, § 15, 17, p. 106 – 107.

275

Leibnitzii Nouveaux essais sur l’entendement humain, l. 2, ch. XII, § 7, p. 102 – 103; ch. XXI, § 72, p. 170; ch. XXIV, § 1, p. 185.

276

Leibnitzii Opera, T. II, p. I, p. 39; Nouveaux essais sur l’entendement humain, l. 3, ch. VI, § 24, p. 278, § 39, p. 200.

277

 Leibnitzii Principia philosophiae, § 65 – 71, р. 28; Principes de la nature et de la grace, § 5, p. 34; Essais de Théodicée, т. Ι, p. 1, § 44, р. 115.

278

Leibnitzii Principia Philosophiae, § 29 – 31, p. 24; Principes de la nature et de la grace, § 5, p. 34; Essais de Théodicée, т. Ι, p. 1, § 44, р. 115.

279

Leibnitz, Principes de la nature et de la grace, § 7, p. 35.

280

Leibnitz, Principes de la nature et de la grace, § 8, p. 35; Principia philosophiae, § 43 – 46, p. 25.

281

Leibnitz, Essais de Théodicée, т. I, р. 1, § 20, р. 96 – 97; Principes de la nature et de la grace, § 10, p. 36.

282

Leibnitzii Causam Dei asserta per justitiam ejus (Essais de Théodicée, T. II), § 34 – 39, p. 385 – 386.

283

 Leibnitz, Principes de la nature et de la grace, § 3, p. 33; Premier eclaircissement de la systéme de la communication des substances (Первое разъяснение системы общения субстанций между собой), р. 70.

284

Leibnitzii Principia philosophiae, § 82, ρ, 30; Principes de la nature et de la grace, § II, p. 36.

285

Leibnitz, Systéme nouveau de la nature et de la communication des substances, p. 54 – 56.

286

Leibnitzii Principia philosophiae, § 90, p. 31; Principes de la nature et da la grace, § 12 – 13, p. 36 – 37; § 15, p. 37 – 38.

287

Leibnitzii Opera, т. II, р. 1, р. 75 – 76.

288

Leibnitzii Principia philosophiae, § 58 – 62, р. 27; Opera, Т. II. р. 1, § 9, р. 46 – 47.

289

Leibnitz, Essais de Théodicée, Т. I, р. 1, § 9, р. 85 – 86.

290

Leibnitz, Principes de la nature et de la grace, § 12 – 13, p. 36 – 37; Opera, T. II, p. 1, p. 337.

291

Leibnitz, Essais de Théodicée, Т. II, р. 3, § 291, р. 184 – 185; Т. I, р. 1, § 50, р. 119.

292

Wolf, Vernünftige Gedanken von Gott, der Welt und der Seele des Menschen, Halle, 1741, t. I, cap. II, § 114, 120, S. 59 – 60, 62 – 63; cap. IV, § 575 – 581, 686, S. 352 – 359, 425; cap. V, § 742, S. 463; § 926, S. 573; cap. VI, § 928, S. 574 und weiter.

293

Wolfs, Anfangsgründe aller mathematischen Wissenschaften, Teil. I; Anfangsgründe der Baukunst, der andere Teil, Lehrsatz 8, S. 414, Aufgabe 22, S. 452 – 453, T. II; Anfangsgründe der Fortification, der erste Teil, S. 570. (Вольфовы начальные основания всех математических наук, ч. I; Начальные основания архитектуры, ч. II, теорема 8, стр. 414, задача 22, стр. 452 – 453, ч. I; Начальные основы фортификации, ч. I, стр. 570).

294

Hume, Essays and Treatises on several subjects, Vol. IV, containing an Enquiry concerning the Principles of the Morals, Sect. I, p. 4; Appendix I, p. 17.

295

Buhle, Geschichte der neueren Philosophie, Band V, Abteilung 1, S. 230 – 231; cp. Ηume, 1.1. Vol. III, Sect. XII, p. 2, p. 221; Vol. IV, An Enquiry etc., Sect. IV, 62 – 65; Α dialogue, p. 235 – 236, etc. etc.

296

 Из лекций 1825 – 1826 гг.

297

 Из лекций 1829 – 1830 гг.

298

 Emile ou l’éducation, т. II (Paris, 1813, ed. stéréotype), livre IV; Profession de foi du vicaire savoyard, p. 215 siv. (Эмиль или о воспитании, т. II, кн. 4; Исповедание веры савойсного викария).

299

Buhle, Lehrbuch der Geschichte der Philosophie, В. VIII, S. 62 – 63; Système de la Nature, par Mirabaud (Londres, 1770), t. 1, ch. I, p. 10; ch. 2, p. 28.

300

Buhle, Lehrbuch der Geschichte der Philosophie, S. 63 – 64; Système de la Nature, t. I, ch. 2, p. 18, 16, 21, et 15.

301

 Ibid., S. 64 – 65, 70; Système de la Nature, t. I, ch. 2, p. 30 – 31; ch. 3, p. 39 – 40; ch. 4, p, 45 – 46; ch. 7, p. 90–91.

302

Robinet, De la Nature (Troisième édition, Amsterdam, 1766), t. I, p. 1, ch. 3 – 4, p. 16 – 17.

303

 Ibid., t. I, p. 2, ch. 2, p. 156 – 157; ch. 7, p. 166 – 168; ch. 15, p. 202 – 203; ch. 19, p. 217.

304

 Ibid,. t. I, р. 1, ch. 28, р. 138; ch. 13, р. 70.

305

Helvetius, De l’Esprit (Oeuvres complètes, t. II, Deux-Pots, 1784), t. I, Discours II, ch. I, p. 62 – 64, ch. II, p. 65, 68 – 69; ch. IV, p. 90; ch. V, p. 91; ch. VIII, p. 114; ch. XXIV, p. 256 – 257.

306

Rousseau, Du Contrat social (Lyon, 1790), livre I, ch. III, p. 8 – 9; ch. IV, p. 10 – 11, 13 – 16.

307

 Sämmtliche Schriften, Bd. XXIX (Berlin W., Stettin 1828), S. 111 – 112.

308

Lessing’s Sämmtliche Schriften, Bd. XXIX, S. 122 – 133.

309

 Изданный Вендтом Grundriss Теннемана, § 406, S. 531; Rixner, Handbuch der Geschichte der Philosophie, Bd. III, § 146, S. 317; Jacobis Werke, Bd. IV, Abt. 1, S. III.

310

Jacobi, Briefe über die Lehre des Spinoza (Письма об учении Спинозы, 2-е изд., т. I, стр. 85 – 86), Werke, Bd. IV, Abt. I, S. 110.

311

Jacobi, Briefe über die Lehre des Spinoza, IV, Satz, S. 225, 223 (S. 223, 216).

312

Jacobis Werke, Bd. II, S. 7 und weiter, S. 221, Bemerk.

313

Jacobi, Briefe über die Lehre des Spinoza, Beilage VII, S. 419 – 421 und Bemerk., Werke, Band IV, Abt. 2, S. 149 – 151.

314

Jacobi, Briefe über die Lehre des Spinoza, Beilage VII, S. 422 – 426, 427 (S. 151 – 155).

315

Jacobi, Briefe über die Lehre des Spinoza, Beilage VII, S. 426 – 427 (S. 155 – 156).

316

 Ср. Jacobis Werke, B. III, S. 277.

317

Jacobi, Briefe über die Lehre des Spinoza, S. 216 – 217 (S. 211).

318

Kant, Kritik der reinen Vernunft, 6-е изд., Лейпциг 1818, стр. 4, 11, 13,  93.

319

 Ibid., стр. 3 – 15.

320

 Ibid., S. XVIII – XIX, Ср. Lосk, В. 1, Buch I, Сар. 7.

321

 Kant, Kritik der reinen Vernunft, S. 8 – 9, 15, 75 – 77.

322

Kant, Kritik der reinen Vernunft, стр. 255 – 256.

323

 Ibid., S. 107.

324

Kant, Kritik der reinen Vernunft, S. 25 – 27.

325

 Ibid., S. 29 – 30, 34 – 36.

326

 Ibid., S. 30, 31, 41, 12 – 13, 150.

327

Kant, Kritik der reinen Vernunft, S. 54 – 55.

328

 Ibid., S. 52, 97 – 104.

329

Kant, Kritik der reinen Vernunft, S. 105 – 110.

330

 Ibid., S. 129 – 132.

331

 Ibid., S. 134?

332

 В лекциях 1825 – 1826 гг. Гегель сразу вставил здесь изложение фихтовской теоретической философии; что же касается практической философии Фихте, то он ее лишь кратко коснулся после изложения «Критики практического разума» (К.Л.М.).

333

Kant, Kritik der reinen Vernunft, S. 257 – 259, 267 – 268.

334

 Ibid., S. 261 – 263, 274 – 275, 284, 288 – 289.

335

Kant, Kritik der reinen Vernunft, S. 289 – 299.

336

Ibid., S. 312 – 314.

337

Kant, Kritik der reinen Vernunft, S. 497 – 498.

338

 В лекциях 1825 – 1826 гг. Гегель только здесь вставил изложение характера философии Якоби, взятой с этой стороны (К.Л.М.).

339

Kant, Kritik der reinen Vernunft, 4 Auf. Riga, 1797, S. 3 – 11, 29 – 32.

340

Kant, Kritik der reinen Vernunft, S. 62, 500.

341

 Ibid., S. 54, 58 (35).

342

Kant, Kritik der prakt. Vernunft, S. 219 – 223.

343

 Ср. Kant, Kritik der reinen Vernunft, S. 471.

344

Kant, Kritik der prakt. Vernunft, S. 146.

345

Kant, Kritik der Urteilskraft (Dritte Auflage, Berlin, 1799), Einleitung, S. XVII – XX, XXIV – XXV.

346

Kant, Kritik der Urteilskraft, S. XXV – XXVIII.

347

 Ibid., Einleitung, S. XXVI, XXXIII.

348

 Ibid., S. XXXIV.

349

Kant, Kritik der Urteilskraft, S. XLVIII – LII.

350

Kant, Kritik der Urteilskraft. S. XLIII – XLV, 16 – 19, 32, 56, 59, 77.

351

 Ibid., S. 279 – 283.

352

 Ibid., SS. 286 – 288, 292 – 296.

353

Kant, Kritik der Urteilskraft, S. 343 – 344.

354

 Ibid., S. 347 – 348 (351).

355

Kant, Kritik der Urteilskraft, S. 423 – 424.

356

 И этот пункт философии Якоби Гегель в своем курсе лекций 1825 – 1826 гг. вставил только здесь.

357

 Fichtes Leben und Briefwechsel, herausgegeben von seinem Sohne (Жизнь и переписка Фихте; издано его сыном), т. I, стр. 3, 6, 24 и след.; 142,189, 337 – 338, 348 – 349, 353 – 354, 358 – 364; ч. 2, стр. 370 – 372, 442 – 448, 455; 518,540,578.

358

 Однако, посмертные произведения Фихте, вышедшие в свет только после смерти Гегеля, показывают, что Фихте в лекциях, читанных им в берлинском университете, уже развил научно также и эту точку зрения преобразованной философии; начало такому научному развитию Фихте положил в появившейся уже в 1810 г. брошюре под названием: «Die Wissenschaftslehre in ihrem allgemeinen Umrisse» (Наукоучение в его общем очерке) (см. Michelet, Geschichte der letzten Systeme der Philosophie, т. I, S. 441 – 442 (К.Л.М.).

359

Fichte, Grundlage der gesammten Wissenschaftslehre, S. 3.

360

 Ср. Fichte, Ueber den Begriff der Wissenschaftslehre, S. 13 – 17, 19, 39, 50 – 52.

361

Fichte, Grundlage der gesammten Wissenschaftslehre, S. 4 – 5.

362

Fichte, Grundlage der gesammten Wissenschaftslehre, S. 52 – 56, 74.

363

 Ibid., S. 57.

364

Fichte, Grundlage der gesammten Wissenschaftslehre, S. 194 – 197, 204, 221 – 222.

365

 Ibid., S. 228.

366

 Ibid., S. 225, 229, 232.

367

Fichte, Grundlage der gesammten Wissenschaftslehre, S. 233, 238 – 239.

368

 Ibid., S. 273.

369

 Ibid., S. 273.

370

Fichte, Ueber den Grund unseres Glaubens an eine göttliche Weltordnung (Об основании нашей веры в нравственный миропорядок) (Fichtes Leben, Т. II), S. III.

371

Fichte, Verantwortungsschreiben gegen die Anlage des Atheismus (Ответ на обвинение в атеизме), S. 51, 53.

372

 Fichte, Grundlage der gesammten Wissenschaftslehre, S. 272 – 274.

373

Fichte, Grundlage des Naturrechts (Основы естественного права), Jena und Leipzig, В. I, S. 55 – 61.

374

Fichte, Grundlage des Gesammtrechts (Основы всего права). Т. I, SS. 78 – 82.

375

Fichte, Grundlage des Naturrechts (Основы естественного права), В. II, S. 21.

376

Rixner, Handbuch der Geschichte der Philosophie, Bd. III, § 192, S. 416; Fichte, Ueber das Wesen des Gelehrten (О сущности ученого), Berlin 1806, S. 4 – 5, 15, 25 – 27.

377

Rixner, Handbuch der Geschichte der Philosophie, Bd. III, § 156, S. 350 – 351; Fries, Neue Kritik der Vernunft (1 Ausg., Heidelberg, 1807), Bd. I, S. 75, 281, 284, 343, 206.

378

Rixner, Handbuch der Geschichte der Philosophie, Bd. III, § 156, S. 347 – 348; cp. Apodiktik Butterweck (1799), T. II, S. 216 – 212.

379

Krug, Entwurf eines neuer Organon der Philosophie (Meissen, 1801), S. 75 – 76; Rixner, Handbuch der Geschichte der Philosophie, Bd. III, § 157, S. 349.

380

Schellings philosophische Schriften (Landshu, 1809, Bd. I, «Vom Ich als Princip der Philosophie», S. 1 – 114), S. 3 – 4 (1 Ausg., Tübingen, 1795, S. 4 – 7).

381

Schellings philosophische Schriften, System des transzendentalen Idealismus, S. 257, Bemerk.; «Zeitschrift fuer speculative Physik», Bd. II, Heft 2, S 92; «Vom Ich als Princip der Philosophie», S. 99 и далее (S. 178 и далее).

382

 Ibid., стр. 83 (стр. 150).

383

Schelling, System des transcendentalen Idealismus, S. 1 – 7, 17 – 21.

384

 Ibid., S. 24 – 46, 49 – 52, 55 – 58, 63 – 65.

385

Schelling, System des transcendentalen Idealismus, S. 69 – 70, 72 – 79.

386

 Ibid., S. 85 – 86, 89, 98, 442 – 444.

387

 Ibid., S. 471 – 472, 475.

388

 «Neue Zeitschrift für speculative Physik», Bd. I, Stück I, S. 52 – 53; «Kritisches Journal der Philosophie herausgegeben von Schelling und Hegel», Bd. I, St. I, S. 67; Schelling, Zeitschrift für speculative Physik, Bd II, H. II, Vorerinnerungen, S. XIII.

389

Schelling, Zeitschrift für speculative Physik, Bd. II, Heft II, § I, S. 1 – 2, § 4, S. 4; § 16 – 18, S. 10 – 12.

390

 Ibid., § 22 – 24, S. 13 – 15; § 37 – 38, §. 22 – 23; § 40 – 42, S. 25 – 26.

391

 Ibid., § 25 – 26, 28, 30 – 32, S. 15 – 19; § 44, S. 27 – 29.

392

Schelling, Zeitschrift für speculative Physik, Bd. II, Heft II, § 50, Erl. I, § 51, S. 34 – 36; § 54, S. 40; § 56, Ζ u. S. 2, § 57 u. Erl., S. 42 – 44.

393

 Ibid., Bd. II, § 62 – 64, S. 47 – 48; § 92 – 93, S. 59 – 60; § 67 – 69, S. 49 – 50; § 95, S. 64 – 68 «Neue Zeitschrift für speculative Physik», Bd. I, St. II, S. 92 – 93, 98, 117 – 119; «Erster Entwurf einer System der Naturphilosophie», S. 297; § 76 – 78, S. 53; § 83 и прибавление, стр. 54; § 103, примечание, стр. 76; § 112, стр. 84.

394

 Ibid., § 136 – 137, стр. 109 – 110; § 141, прибавление I, стр. 112.

395

Schelling, Neue Zeitschrift für speculative Physik, Bd. I, St. I, S. 1 – 77, St. II, S. 1 – 38.

396

 Ibid., Bd. Ι, St. II, S. 41 – 50.

397

 Ibid., Bd, Ι, St. II, S. 41 – 50.

398

Schelling, Neue Zeitschrift für speculative Physik, Bd. I, St. II, S. 41 – 50.

399

Schelling, Denkmal der Schrift von den gottlichen Dingen (Памятник сочинению [Якоби] о божественных вещах), S. 94, 85 – 86; «Philosophische Untersuchungen ueber des Wesen der menschlichen Freiheit» (Философские исследования о сущности человеческой свободы) в «Philosophische Schriften», Bd. I, Landshut 1809, S. 429, 89 – 93.

400

 Ср. Schelling, Erster Entwurf der Naturphilosophie, S. 297.